Leren loslaten wat je vasthoudt en rust creëren.

Voel je je moe door een vol hoofd en lukt loslaten niet? Ontdek waarom meditaties niet blijvend helpen en start met leren loslaten met lichaamsbewustzijn en zelfcompassie om echte rust in je leven te creëren.

Het was bij mij aan de orde van de dag. Ik had zoveel ballen omhoog te houden en ze waren allemaal even belangrijk. Tenminste, zo zag ik dat. Een verjaardag organiseren, mijn projectplan afmaken, die afspraak regelen, hoe ik verder moest met die moeilijke collega, de reguliere huishoudelijke taken en zo kan ik nog wel even doorgaan. Mijn hoofd was overvol en stond constant ‘aan’.

Zelfs op de momenten dat ik even niets anders kón doen, bijvoorbeeld in de auto of als ik boodschappen deed, leidde mijn hoofd zijn eigen leven. Het enige moment waarop het even rustig werd was tijdens mijn wekelijkse yogales op de maandagavond. Ik begon dan letterlijk met in mijn hoofd alles ‘van mijn matje’ te gooien. Nu even niet. En dat lukte zowaar! In dat uurtje kwam ik langzaamaan ‘in het moment”, kon ik bewust mijn lijf voelen, werd mijn hoofd rustig en kon ik ontspanning vinden.

Helaas duurde dat nooit lang. Soms kon ik er de hele avond van genieten en begon mijn hoofd ‘s nachts te malen. Het kwam ook regelmatig voor dat mijn hoofd ‘s avonds al weer ’aan’ schoot. Om moe van te worden.

En het vreemde was: ik moest alles vooral van mezelf. Ik wilde onbewust dat dingen een succes waren: een geslaagd feestje, gewaardeerd worden op mijn werk (zeker door die ene collega), dat alles op rolletjes liep. Kortom: dat ik het goed deed. En het grappige was, als ik een deadline niet haalde of iets niet uitpakte zoals ik had gedacht, dan was er niemand anders die er over wakker lag. Het zat echt in mijn eigen systeem.

Waarom ‘loslaten’ meer is dan alleen ontspannen

Je hebt het waarschijnlijk zelf ook wel gemerkt, leren loslaten lukt niet door te ontspannen tijdens een meditatie, wandeling of je wekelijkse sportles. Dat werkt tijdelijk, de ene keer wat langer dan de andere keer. Op het moment dat je geconfronteerd wordt met wat je allemaal ‘moet’ is je ontspannen gevoel in één klap ver te zoeken. Echt leren loslaten vraagt meer bewustwording. Je realiseren wat er aan de hand is en het actief doorbreken van die patronen.

Mijn man probeerde me te helpen door steeds te herhalen dat ik het los moest laten: “probeer eens wat te relativeren.” Of iets wat ik regelmatig hoor van mijn cliënten, een partner die zegt: “goed is goed genoeg.” En ja, snappen doen we het wel, maar hoe dan?!

De uitdaging ligt in het duurzaam loslaten en daarvoor is iets anders nodig. Hier hebben jouw onderdrukte emoties en vastgeroeste overtuigingen een belangrijke rol. Zij belemmeren het loslaten.

Denk even terug aan mijn overtuiging dat ik het goed probeerde te doen. Of met andere woorden: dat ik niks fout mocht doen. Dit is zo’n belemmerende overtuiging die het loslaten of relativeren in de weg zit. Als je denkt dat je niks fout mag doen, dan kún je gewoonweg niet loslaten. En de onderdrukte emoties die daar bij horen zijn divers: gevoelens van bezorgd zijn, onrust, gefrustreerd, opgejaagd en misschien ook wel schaamte. En die gevoelens zijn vervolgens weer van invloed op je gedrag. Zie je waar ik heen wil?

Iedereen heeft één of meer van die overtuigingen en je hoofd is continue bezig om de emoties die daarbij horen te onderdrukken. Daarom zit het zo vol. Het doet heel hard zijn best om jou te ‘helpen’ om bijvoorbeeld geen fouten te maken.

Zo’n overtuiging of gedachte is vaak afkomstig uit het verleden toen er een moment was waarop je misschien een fout hebt gemaakt en daar een vervelende reactie op kreeg. Het hoeft niet eens groot te zijn. Misschien had je moeder gewoon een slechte bui. Het is een oud beschermingsmechanisme dat is vastgezet.

Ken je jouw belemmerende overtuiging of een emotie die bij jou onder de oppervlakte actief is?

Luister naar je lichaam: belemmerende overtuigingen leren loslaten en meer rust in je leven

Gelukkig heb je ook de oplossing bij de hand: je lichaam is namelijk de sleutel. Hoewel we hebben geleerd om de signalen van je lichaam te negeren, is lichaamsbewustzijn essentieel om deze situatie te doorbreken en te beginnen met loslaten.

Ons lichaam is altijd een belangrijke factor geweest om te bepalen of we veilig zijn. In de oertijd gaf het ons aan of er een leeuw of tijger in de buurt was en nog steeds kunnen je nekharen overeind gaan staan als je je ergens niet veilig voelt. Tegenwoordig gaat het meestal niet om je fysieke veiligheid maar geeft je lijf nog steeds signalen: een ongemakkelijk gevoel van binnen, een steen op je maag, een brok in je keel, of dat gevoel dat je iets vergeten bent, maar wat?

Allemaal wijsheid van je lichaam.

Als mens zijn wij in staat om die signalen met ons hoofd ‘overrulen’. Je voelt de zenuwen voor een gesprek en je denkt: “die kan ik nu niet gebruiken” of “dat is onzin, er is niks om zenuwachtig over te zijn”. Al die onderdrukte emoties en gevoelens gaan echter niet weg, ze worden opgeslagen in je lijf en hoe vaker je ze onderdrukt, hoe sterker ze worden. Op een gegeven moment kunnen ze zelfs als fysiek signaal geuit worden: vermoeidheid, hoofdpijn of gespannen spieren in je schouders. Het kan zomaar dat dat een oorsprong heeft in onuitgesproken behoeften of onderdrukte emoties.

Een expert op dit gebied, Jan Bommerez zegt hierover: “Emoties zijn een vorm van lichaamsintelligentie en als je mens bent, dan heb je emoties.” Maar ook: “Je bent niet ‘te emotioneel’. Je hebt alleen niet geleerd om effectief met emoties om te gaan.”

Bewustwording oefenen

De eerste stap om effectief met je emoties om te gaan is bewustwording. Misschien kun je nu even je aandacht naar je ademhaling brengen of checken waar je je lichaam aanspant. Je hoeft er niks aan te veranderen, je merkt het alleen maar op. Die ademhaling of die spanning was er net ook, maar toen was het nog onbewust.

Dit is een krachtige manier om weer contact te maken met lichamelijke sensaties. Zo kun je gedurende de dag een micro-pauze inlassen om even in te checken bij jezelf.

De kunst van het leren loslaten: niet negeren

Als mens kunnen wij dus onze emoties, en dan vooral de ongemakkelijke gedachten of moeilijke gevoelens negeren of weg drukken. Wie wil zich nu onzeker, verdrietig of onrustig voelen? Volkomen logisch dus dat jouw hoofd je daarbij ‘helpt’ door ze weg te denken. Toch?

En wat moet je er anders mee doen? Verdrinken in die zee van emoties is ook geen aantrekkelijke gedachte. Hier komt het uitzoomen van pas. Je duwt het niet weg, maar observeert het. Je gaat er niet in mee, maar je bent er bij. Er is namelijk een middenweg en dat is ook meteen die weg die het mogelijk maakt om echt los te laten.

Pas hierbij op dat je niet gaat ‘denken over’ een gevoel of emotie. Bijvoorbeeld “ik ben onzeker, want hij geeft niet duidelijk aan wat hij wil. Zo gaat het nooit lukken. Wat is nu maar wat meer als X.” Dat is je verhalenverteller in de bocht en die is goed in analyseren, interpreteren en vergelijken met anderen. Als je die volgt dan brengt dat je in een vicieuze cirkel en wordt je nog onzekerder. En verder weg van dat loslaten.

Het gaat dus om ervaren. De sensaties van een gedachte, gevoel of een fysieke sensatie er laten zijn, zonder er een verhaal omheen te bouwen of het te beoordelen. Je observeert wat er is, terwijl het er is, in het huidige moment. Dit betekent ook contact maken met je lichaam en de signalen die het afgeeft.

Oefening om écht te leren loslaten

Voor vele van ons is het volgen van die verhalen een tweede natuur geworden. Stel je maar eens voor hoeveel rust en ruimte er zal ontstaan als je alleen dat al kunt loslaten. Ik schrijf daar meer over mijn blog: Ook zo moe van die onbewuste scripts?.

Het begint met je te realiseren dat je niet je gedachten bent! Je gedachten zijn precies dat, gedachten. En jij denkt die gedachten. Daar ben je al aan het uitzoomen.

Het stoppen van die constante gedachtenstroom en uitzoomen zorgt ervoor dat je weer regie krijgt. En niet door de cognitieve methode door de gedachten te stoppen en andere gedachten daarvoor in de plaats te denken. Dat werkt wel even maar is tijdelijk. Eigenlijk doe je niks anders dan het onderdrukken van die gedachten en dat is weer een onbewust script erbij: “ik mag dat niet meer denken”.

Wat wel werkt en ook nog eens duurzame verandering oplevert is een aanpak die je hoofd en je lijf verbind.

Probeer het maar eens:

1. Wordt je bewust van een gedachte of verhaal: misschien pieker je over werk of een vakantie, maak je je zorgen over iets of iemand, ben je geïrriteerd of nog iets anders. Iets wat je hoofd op dit moment flink bezig houd.
2. Zoom uit. Zodra je de gedachte herkent, onderbreek je deze actief. Ga niet mee in het verhaal.
3. Benoem wat je opmerkt. Zeg: “iets in mij piekert over ….” of “Iets in mij maakt zich zorgen over…” of welk gevoel jij ook maar opmerkt. Het maakt niet uit of je dit hardop of van binnen zegt.
4. Breng je aandacht naar je lijf. Dit is de cruciale stap. Nadat je de gedachte hebt onderbroken, verleg je je aandacht naar je lijf. Misschien moet je de “iets in mij…”-zin een paar keer van binnen herhalen. Neem de tijd om op te merken of je ergens wat gewaar wordt. Hoe voelt het in je borstgebied? Hoe voelt het in je buikgebied?
5. Laat weten dat je het hebt opgemerkt. Door je hand erop te leggen of het (van binnen) even toe te knikken. Zo erken je dat het er is. Zonder het te willen veranderen.

In het begin voelt het misschien ongemakkelijk of zelfs wat geforceerd. Maar je zult merken als je met aandacht bij dat gevoel blijft, het niet wil wegduwen of omdenken, dat het dan minder grip op je krijgt. Hoe vaker je het toepast, hoe meer je lijf eraan went dat je luistert en zo ontstaat rust.

Zelfcompassie: Je beste vriendin en zelfzorg methode

Veel vrouwen kunnen compassie opbrengen voor iedereen in hun omgeving, hun kinderen, zussen, vriendin. Maar tegelijkertijd zijn ze keihard voor zichzelf. Niet bewust, maar sta er maar eens bij stil hoe jij naar je vriendin bent en hoe je naar jezelf redeneert. Zie je de verschillen in mildheid?

Zelfcompassie is cruciaal om duurzaam los te kunnen laten. De eeuwige stroom van zelfkritiek die we in ons hoofd horen afdraaien vragen heel veel energie. Alsof je continue een klap krijgt en toch moet blijven staan. Ook het onderdrukken van die gedachtes is een actieve handeling en kost dus energie.

Het mooie is dat je met de oefening van daarnet twee vliegen in één klap slaat. Je stopt je gedachtenstroom én je bent aan het oefenen met zelfcompassie. En eigenlijk weet je al hoe je dat doet, je doet het regelmatig naar anderen toe. Nu is het de uitdaging om dat toe te passen in de innerlijke relatie met jezelf. De bovenstaande stappen helpen daarbij.

“Als wat je voelt rondom een situatie verandert, als de felt sense verandert, verander jij ook…en daarmee je hele leven”.
Eugene Gendlin, filosoof, psycholoog & grondlegger van Focusing

Jouw pad naar blijvende ruimte en rust: kleine stappen, groot effect

Op deze manier kun je stapje voor stapje het perfectionisme, het steeds goed willen doen doorbreken en komt er van binnenuit  ruimte voor ‘goed is goed genoeg’.

En misschien vind je dit wel goed klinken, maar is het niet zo makkelijk gezegd als gedaan. Dat herken ik ook, oude patronen zijn vaak hardnekkig. Daarom heb  ik een korte online training: Van een vol hoofd naar rust en ruimte voor jezelf: een introductie in Focusing. Daarin begeleid ik je bij het aanleren van deze nieuwe vaardigheid. Weet je welkom vanaf 6 augustus! Lees meer over leren loslaten en schrijf je in.

“Als je zo’n gevoel, zo’n ‘iets daar van binnen’ op de juiste manier benadert, dan verandert er iets in het lijfelijk aanvoelen. Alleen al doordat je er contact mee maakt.”: zoals Eugene Gendlin, filosoof en psycholoog benadrukt. Je hoeft er vooral niks mee te doen. Dat is je weg naar rust en ruimte voor jezelf!